Arslan.mn

Дэлгэр зунаар дэнж хотойтол наадах Монгол түмний үндэсний их баяр наадам болоход цөөн хоног үлдлээ. Наадмын өдрийг хуушуур, шорлоггүйгээр  төсөөлөхийн аргагүй. Тиймээс гэрийн нөхцөлд баярын зоог бэлтгэх жорыг хүргэж байна.

НААДМЫН ХУУШУУР ХИЙХ АРГА:

Хуушуурныхаа гурилыг дор хаяж 4 цагийн өмнө зуурах хэрэгтэй. Бүлээн усанд 1 ширхэг өндөг, бага зэрэг ургамлын тос, давс хийгээд нилээд нялцгай зуурна. Маш шингэн зуурч, олон цагаар амраах тусмаа сайн. Мах, сонгино сармисны хамт машиндсан байвал илүү тохиромжтой. Махаа амтлахдаа ус хийхгүй, харин бага зэрэг хуурай гурил хийж сайтар базна. Элдүүр болон гамбанз модоо ургамлын тосоор сайтар тосолно. Гурилаа тохиромжтой хэмжээгээр тасалж аваад гараараа бага зэрэг хавтгайлан махаа хийж, мантуун бууз шиг чимхээд тостой гамбанз дээрээ гараараа дарж хавтгайлах юм уу тосолсон элдүүрээр элдэнэ. Элдэхдээ голоос нь тал тал руу нь зөөлөн элдэх хэрэгтэй. Эс тэгвэл нэг талаараа мах нь бүлтрэн гарч ирэх магадлалтай. Хайруулын тавганд хуушуур далд орох хэмжээний ахиухан тос хийж халаагаад шарна. Гаргаад сеткэн тавиур дээр тавьж тосыг нь шүүнэ.
 

ШОРЛОГ ХИЙХ АРГА:

Шорлогийг үхэр, хонь, тахиа, гахайн махаар хийх боломжтой. Үхэр хонины махыг ижил амтлагчаар амтлах бол тахианы махыг майонез, терриаки соусаар амтална. Шорлогийн махаа нэгэн жигд хэрчиж, давс перецээр амтлах бөгөөд төмс, лууван болон өөрийн хүссэн ногоогоо том хэмжээтэй хэрчиж шорлоно. Бага хэмжээний мах тосондоо хийн лемоны шүүс, өргөст хэмхний шүүсээр дарвал хурдан зөөлөрдөг. Шорлогийг ил гал дээр шарж болохгүй тул зориулалтын шарах хэрэгсэл ашиглах хэрэгтэй. Жижиглэж бэлдсэн модоо хуурай гал тавьж өрдөнө. Баруун талын хэсэгт гал хүрэхгүй байдлаар үлдээснээр мах амраах хэсэг болж өгөх юм. Ингээд гал ассаар цог болбол махаа шарж эхэлнэ. Махны шүүс дусч гал арвалзаж эхэлбэл өмнө нь зассан хэсэгт амраах хэрэгтэй. Зарим тохиолдолд ус маш бага хэмжээгээр цацна. Энэхүү аргачлалаар махаа амталж бэлтгэж шарснаар наадмын шорлог бэлэн болно.